Project Mantelzorg Roze in samenwerking met Amsterdam Nieuw West oktober 2017 – voorjaar 2018

Sinds half oktober 2017 leidt Irene Hemelaar vanuit Stichting OndersteBoven een project rondom Roze Mantelzorg in samenwerking met de gemeente Amsterdam, stadsdeel Nieuw West. Het project heeft als doel meer inzicht te krijgen in bijvoorbeeld hoeveel LHBTI mantelzorgers er zijn die LHBTI en cishetero mensen verzorgen, en wat hun specifieke behoeften zijn. Vinden zij de weg naar reguliere ondersteuning voor mantelzorgers en is het aanbod aan deze groep ‘inclusief’ in taalgebruik, vraagstelling en activiteiten? LHBTI-personen hebben vaak een ander zorgnetwerk dan cishetero-mensen, namelijk vaak zelf gekozen familie in plaats van / naast bloedverwanten. Lesbiennes en homo’s hebben minder vaak een gezin met kinderen dan heteroseksuele mensen.

Startpunt voor het project is dit document van Movisie. https://www.movisie.nl/artikel/roze-mantelzorg)

In de afgelopen periode heeft Irene verschillende mensen / organisaties gesproken die belangstelling hebben te worden betrokken en een bijdrage te leveren en ook gekeken naar een haalbare opzet. Naast enkele bijeenkomsten, moet deze opzet leiden tot een of meerdere terugkerende interventies die zullen leiden tot een passendere aanpak / benadering voor LHBTI-mantelzorgers en de (LHBTI- en cisheteromensen) die zij verzorgen. Het project loopt af in het voorjaar van 2018.

De volgende activiteiten staan voor het pakweg komende half jaar op de agenda:

10 november Dag van de Mantelzorg; aanhaken op bestaand initiatief Coördinatie van actieve deelname van LHBTI-mantelzorgers aan de Dag van de Mantelzorg op 10 november in Nieuw West. Informeren van deze doelgroep over de reeds geplande bijeenkomsten en stimuleren deze bij te wonen. In minimaal 7 Huizen van de Wijk zullen een programma aanbieden aan mantelzorgers. Wij benaderen binnen roze netwerk LHBTI-mantelzorgers met de informatie die de aanbieder verstrekt. In de benadering van het netwerk zullen we ook om feedback van de roze mantelzorgers vragen op de bijeenkomsten; of deze aansluiten in inhoud / taal / beleving op LHBTI-mantelzorgers. Aan de hand van de resultaten zullen we een gesprek organiseren met de organisatoren en bezoekers uit de doelgroep om volgende edities inclusiever te maken.

In samenspraak met verschillende inhoudelijke, gespecialiseerde organisaties zal een survey worden opgesteld met de juiste vragen in relatie tot roze mantelzorg. Hoe vinden we deze mantelzorgers, hoe gaat het met hen, zijn er specifieke behoeften die niet spelen bij cis hetero mantelzorgers of mantelzorgers die cis hetero’s verzorgen? . Stadsbreed en waar logisch landelijk bij kenniscentra, belangenorganisaties, organisaties die zich richten op dit profiel informatie ophalen over roze mantelzorg en (behoeften verzorgers en verzorgden) en interventies die op dit profiel plaatsvinden.

Vervolgens zal in kaart worden gebracht / vaststgesteld (ongoing op basis van input) waar roze mantelzorgers, LHBTI-personen die mantelzorg ontvangen tegenaan lopen, wat ze nodig hebben en waarin dit zich onderscheidt.

En verder organiseren we een bijeenkomst over LHBTI en mantelzorg op 8 december, Paarse Vrijdag, een bijeenkomst voor LHBTI-statushouders die (elkaar) mantelzorgen en een bijeenkomst voor Wijkzorg & LHBTI-mantelzorgers. 

Al deze activiteiten zullen leiden tot een rapportage met aanbevelingen voor het stadsdeel.

Vrijdagavond, Rembrandtplein. Twee vrouwen staan aan de kant van de Amstel te zoenen. Ze hebben een leuke avond gehad die wordt bezegeld met een intense kus. Er komt een groepje jongemannen langs. Ook zij hebben een leuke avond gehad; bier en voetbal met de mannen in hun stamkroeg. “Hee, lekker hoor dames, mag ik meedoen?” schreeuwt het kleinste exemplaar van het gezelschap. Zijn vrienden lallen instemmend mee. Dan is het moment alweer voorbij; het groepje loopt door en de vrouwen blijven staan. Wat moeten ze doen met deze gebeurtenis?

Bovenstaand is een bekend tafereel voor te veel lesbische en biseksuele vrouwen. Opmerkingen als deze, al dan niet grappig bedoeld, lijken er domweg bij te horen. Je zult de vrouwen er niet over horen: ze identificeren zich niet als “slachtoffer” van “discriminatie”: twee termen die eerder met geweldsdelicten worden geassocieerd. Naar de politie stappen voor een opmerkingen of scheldpartij zit er daarom niet snel in. Maar ook binnen de categorie van zwaardere (gewelds-)incidenten is aangifte doen voor veel LBT-vrouwen nog altijd een grote stap.

In 2012 deed onderzoeksbureau Movisie al onderzoek naar agressie en geweld tegen lesbische vrouwen. Daaruit bleek dat dit vaker voorkomt dan gedacht en dat LBT-vrouwen minder snel aangifte doen of melding hiervan maken dan HBT-mannen. Oorzaak? Een gevoel van schaamte in combinatie met een tijdrovende procedure die ontmoedigend werkt. In het aanvullende onderzoek dat Stichting OndersteBoven (STOB) in 2014 uitvoerde werd dit beeld opnieuw bevestigd en bleek bovendien dat er onder de gevraagden ook een hoop onduidelijkheid bestaat over wanneer iets nu “aangifte-waardig” is. Bij fysiek geweld of bedreigingen is het helder om naar de politie te stappen, maar horen incidenten als bovenstaande er niet “gewoon een beetje bij”?

“Nee!” is het antwoord van STOB en Roze in Blauw, de afdeling van de nationale politie die zich in het bijzonder inzet voor LHBT-burgers. En dus is er een speciale site in het leven geroepen waarin Ellie Lust, het gezicht van Roze in Blauw, iedereen oproept alle soorten van incidenten vooral wél te melden. “Wij willen heel graag weten wat er speelt op straat. Maar om hier een beeld van te krijgen en om in te kunnen grijpen, hebben we de statistieken nodig”, vertelt Lust. “Daarom roep ik iedereen op om elk incident, elke situatie en elk gevoel van onveiligheid te melden.”

Op de site www.meldhetwel.nl kun je daarom niet alleen direct een afspraak maken om een aangifte te doen, maar lees je ook het verschil tussen een melding en aangifte.

Uit de interviews die STOB heeft gehouden blijkt niet alleen dat schaamte drempelverhogend werkt, maar dat er ook veel onwetendheid is over wanneer je nu wel of niet aangifte doet. Zoals een van de respondenten het zegt: “Ik ben vaak uitgescholden als ik hand in hand liep met mijn vriendin. Of dat er opzettelijk tegen ons aan gebotst wordt. Ook ben ik wel eens achtervolgd uit de kroeg toen ik naar huis fietste. Maar in totaal heb ik maar één keer echt aangifte gedaan, toen we serieus met de dood bedreigd werden op een terras.”

“Dit is precies wat we willen voorkomen”, zegt Marloes Meuzelaar, coördinator van STOB. “Veel vrouwen denken dat ze zich aanstellen als ze een melding doen of dat er niets mee gebeurt. Maar als iedereen zo blijft denken, zullen we nooit de cijfers hebben om aan te tonen dat er nog altijd veel incidenten plaatsvinden.” Op de website wordt daarom apart ingegaan op begrippen als ‘discriminatie’, ‘aangifte’ en ‘melding’. “Je kunt niet van elk incident een aangifte doen, maar een melding maken is minstens zo belangrijk”, benadrukt Meuzelaar. “Scheldpartijen of grappig bedoelde opmerkingen zijn niet ok en om daar iets tegen te doen, zijn er statistieken nodig.”

Om dit zo makkelijk mogelijk te maken, kun je op de nieuwe website met één druk op de knop een melding maken. “En je kunt ervan uitgaan dat daar zeker serieus naar wordt gekeken”, zegt Lust. “We willen alles weten: wat, waar en hoevaak incidenten van elke soort dan ook plaatsvinden. Alleen dán kunnen we in actie komen om dit aan te pakken.”

 

In de zevendelige serie ‘Zij Varen Mee’ wordt in de week van Gay Pride elke dag een opvarende geïntroduceerd die de boot van Stichting OndersteBoven komt versterken tijdens de Canal Pride van zaterdag 2 augustus. Vandaag de beurt aan Tatjana Miert-Willighagen; het is haar speciale wens ooit een keer mee te varen met de Gay Pride. Nu ze is gediagnosticeerd met kanker, is dit hét moment om dat in de praktijk te brengen.

tatjana

Wie ben je?

Ik ben Tatjana, oorspronkelijk uit Deventer maar woon nu in Zaandam met manlief Mario en onze twee kinderen. Vorig jaar werd er kanker bij mij geconstateerd: borstkanker met uitzaaiingen naar de lymfeklieren en de nekwervel. Behandelen was helaas niet meer mogelijk en dus werd het tijd om mijn bucketlist tevoorschijn te halen.

“Gay Pride is voor mij het ultieme feestje. De sfeer, de energie: alles komt daar samen”

 En wat stond daar op?

[Tatjana’s lach schalt over het terras] De Gay Pride, natuurlijk. Iedereen zegt altijd dat Koningsdag het mooiste feest van het jaar is, maar voor mij is Gay Pride het ultieme feestje. De sfeer, de energie: alles komt daar samen. Ik vind het zo bijzonder dat deze groep, dat toch wel een minderheid is en waar ik mij mee identificeer, in een betrekkelijk korte tijd zo’n enorme groei heeft doorgemaakt en dat samen viert.

Ik heb jarenlang in de ouderenzorg gewerkt en met eigen ogen gezien dat vooral de oudere generatie met een andere seksuele oriëntatie het moeilijk heeft. Het is onbespreekbaar en er wordt een hoop geroddeld. En dat er dan elk jaar zo’n Canal Pride is waar álles gewoon zichtbaar is, vind ik echt geweldig.

         “Dit is denk ik mijn grootste wens die in de praktijk wordt gebracht. Ik weet         dat ik hierna nog wel de tijd heb om mee te varen, maar ik weet niet hoe ik me dan voel”

En dit jaar sta je er zelf!

Ja, en daar ben ik zó dankbaar voor. Dit is denk ik mijn grootste wens op mijn bucketlist die in de praktijk wordt gebracht. Ik weet dat ik hierna misschien nog wel de tijd heb om mee te varen, maar ik weet niet hoe ik me dan voel. Vorig jaar heb ik ook moeten missen vanwege de medicijnen en stel dat ik uitzaaiingen in mijn longen krijg, dan is het perspectief direct heel anders.

Dus een paar weken geleden heb ik daad bij woord gevoegd en een oproepje op Facebook gedaan. Ik dacht: eens zien wat er gebeurt, je weet maar nooit. Uiteindelijk hebben anderen mijn verzoek weer doorgestuurd en zijn alle organisaties die meevaren aangeschreven. En zo ben ik bij jullie op de boot terecht gekomen [weer die aanstekelijke lach]! En joh, wat heb ik er veel zin in!

         “Ik zeg altijd: leef en laat leven. Helaas is dat voor veel mensen anders”

 Wat maakt Gay Pride voor jou onmisbaar?

Het is een statement. Het raar vinden van bepaalde groepen gebeurt nog altijd in deze maatschappij. Mensen worden nog altijd niet of minder geaccepteerd. En mensen die dan in het leer gekleed, met blote billen en piercings in op een boot staan, staan echt ergens voor. Ze maken een statement en laten twee werelden elkaar ontmoeten. Sommige mensen snappen dat nog steeds niet en daarom is het belangrijk dat het elk jaar weer gebeurt; die ontmoetingen moeten plaats blijven vinden. Ik zeg altijd: leef en laat leven. Helaas is dat voor veel mensen anders. 

Ben je wel eens eerder geweest?

In 2011 en 2012 was ik er ook, toen heb ik van de kant gekeken. Ik stond bij een van de laatste bruggen en was heel erg onder de indruk. Die energie, de mensen, de muziek, alles! Ondanks de regen spatte de energie er vanaf; en dat werkt enorm aanstekelijk. Dat vind ik ook zo mooi: dat de mensen op de boot urenlang hun energie delen met de mensen aan de kant. Die uitwisseling is heel bijzonder.

         “Ik wilde laten zien van ‘Hee, ik accepteer jou zoals je bent’. Dát wil ik straks      ook overbrengen. Ik ga er in ieder geval mijn best voor doen om die        ontmoeting plaats te laten vinden”

Verwacht je ook zulk spektakel nu je zelf op een boot staat?

Nou ik laat het vooral allemaal een beetje over me heen komen. Ik heb heel veel zin om daar met een stel leuke mensen een fantastische middag te beleven. En hoewel ik het dansje niet mee kan doen, ga ik proberen om vanuit mijn rolstoel contact te leggen met het publiek. Toen ik vanaf de kant naar de boten keek, probeerde ik een connectie met de mensen te krijgen. Ik wilde laten zien van ‘Hee, ik accepteer jou zoals je bent’. Dát wil ik straks ook overdragen. Ik ga er in ieder geval mijn best voor doen om die ontmoeting met de kant plaats te laten vinden.

Verder neem ik mijn dochter mee; dat vind ik ook geweldig. Ze is 16 jaar en toen ik haar meevroeg verwachtte ik eigenlijk dat ze dat als eigenwijze puber nooit zou doen, maar tot mijn verbazing zei ze direct ja. Heel graag zelfs. Dus dat wordt super. We zijn nu bezig met onze outfits; dat is nog best een uitdaging. Maar we hebben er allebei heel veel zin in.

         “Ik zou nog graag een foto van Erwin Olad hebben. Wat die man doet, is    fantastisch”

Als je niet ziek was geweest, zou je dan ook op een boot hebben gestaan?

Misschien wel, maar nu nog niet. Mijn tijdsbesef is gewoon heel anders. Al die medicijnen zijn een aanslag op m’n lichaam dus verschilt het per dag hoe ik me voel; laat staan per jaar. Verder zou ik ook nog heel graag een foto van Erwin Olaf willen hebben; ik ben groot fan van zijn werk. Wat die man doet, is fantastisch. Maar dat verwacht ik niet hoor; hij maakt immers foto’s van Máxima dus wat zou hij met mij moeten [weer die denderende lach]…

Mocht Erwin Olaf zich willen melden voor deze eervolle klus, kan hij een mail sturen naar info@stichtingondersteboven.nl. Tatjana zal zijn inspirerende muze zijn en wij zorgen voor de blauwe M&M’s tijdens de shoot.